پاتولوژی به معنای آسیب شناسی است و به مطالعه و شناسایی اختلالات عملی و تغییرات ساختاری بافت‌ها می‌پردازد .
به طور کلی آسیب شناسی عبارت از مطالعه بیماری‌هاست و به عنوان شاخه‌ای از علم پزشکی به بررسی علل پیدایش بیماری‌ها و عوارض ناشی از آنها می‌پردازد.
آزمایشات پاتولوژی ، آزمایشات خون ، ادرار ، مدفوع و بافت های بدن را تحت پوشش قرار می دهد.
یک پاتولوژیست نتایج آزمایشات خون و پاتولوژی را تفسیر و به دنبال ناهنجاری هایی است که ممکن است به بیماری ، مانند سرطان و سایر بیماری های مزمن ، یا خطرات سلامتی مانند پیش دیابت اشاره داشته باشد.
پاتولوژی ۴ جنبه مهم از یک بیماری را بررسی می‌کند که عبارت است از:
۱)اتیولوژی (علت شناسی)،
۲)پاتوژنز(مکانیسم ایجاد)،
۳)مرفولوژی (ریخت شناسی)
۴)اهمیت بالینی
تخصص های پاتولوژی
نه تخصص در پاتولوژی وجود دارد:
- پاتولوژی شیمیایی – مواد شیمیایی موجود در خون و سایر مایعات بدن را بررسی می کند
- خون شناسی – اختلالات خونی را بررسی می کند.
- پاتولوژی آناتومیک – بیماری در بافت انسان را بررسی می کند – در بیشتر موارد این بافت بدن است که با جراحی از بیماران زنده خارج می شود. سیتوپاتولوژی (مطالعه بیماری در سطح سلولی) فوق تخصص پاتولوژی آناتومیک است.
- میکروبیولوژی پزشکی – عفونت ناشی از باکتری ، ویروس ، قارچ و انگلی را بررسی می کند
- ایمونوپاتولوژی – پاسخ‌های ایمنی بدن به بیماری را بررسی می کند
- پاتولوژی ژنتیکی – بیماری های ژنتیکی را بررسی می کند
- آسیب شناسی پزشکی قانونی – برای کشف علت مرگ ناگهانی یا غیرمنتظره استفاده می شود ، یا در مواردی که پلیس گمان می کند مرگ به علت طبیعی نبوده است
- پاتولوژی عمومی – مربوط به تمام جنبه های تحقیق آزمایشگاهی بیماری است
- آسیب شناسی بالینی – تشخیص بیماری با استفاده از آزمایش آزمایشگاهی.
روش تکنیکی پاتولوژی
تمام مراحل کاری از ابتدای پذیرش نمونه در آزمایشگاه پاتولوژی تا آماده سازی لام و بررسی آن در زیر میکروسکوپ به عنوان روش های تکنیکی آسیب شناسی در نظر گرفته می‌شود که شامل هفت مرحله جداگانه است:
۱) فیکساسیون،
۲) نمونه برداری یا پاس دادن،
۴) آبگیری و آغشتگی،
۴) قالب‌گیری،
۵) برش با میکروتوم،
۶) رنگ‌آمیزی و
۷) مونتاژ لام و لامل
چرا آزمایش پاتولوژی تجویز می شود؟
برای آزمایش پاتولوژی و خون در این موارد به آزمایشگاه اعزام می‌شوید:
- غربالگری برای بیماری
- غربالگری ممکن است یک بیماری را در مراحل اولیه خود ، حتی گاهی قبل از اطلاع از ابتلا به آن ، یا یک اختلال ژنتیکی یا ارثی ، به وجود آورد.
- به دنبال خطرات احتمالی برای سلامتی باشید
- بسیاری از خطرات سلامتی شما مانند دیابت ، بیماری قلبی یا آرتریت روماتوئید را می توان با آزمایش خون و آسیب شناسی تشخیص داد. پزشک شما سابقه سلامتی شما (مانند سن ، وزن ، سبک زندگی و سابقه خانوادگی بیماری) و نتایج آزمایشات شما را بررسی تا خطر سلامتی شما را ارزیابی کند.
- یک بیماری را تشخیص دهید
- اگر بیمار هستید ، پزشک ممکن است برای مشخص کردن علت ، و ایجاد یک طرح دقیق تشخیص و درمان به نتایج آزمایش نیاز داشته باشد.
- پیش آگاهی
- اگر بیماری دارید ، آزمایش خون و پاتولوژی می تواند به پزشک کمک کند تا پیش آگاهی را تعیین کند (نتیجه سلامتی یا روند بیماری شما). در صورت ابتلا به سرطان ، پزشک از آزمایشاتی برای تعیین مرحله ای که بیماری شما به آن رسیده است استفاده می کند.
- برای درمان آماده شوید
- به عنوان مثال پزشک ممکن است نیاز به آزمایش خون برای تعیین گروه خون شما داشته باشد.
- بیماری یا داروهای خود را کنترل کنید
- پزشک آزمایشاتی را برای بررسی بهتر یا بدتر شدن یا پایدار ماندن بیماری شما تجویز می کند. همچنین ممکن است بخواهند سطح داروها را در خون و تأثیرات برخی داروها بر روی اندام های شما را ارزیابی کنند.
گزارش پاتولوژی
پاتولوژیست‌های مختلف از کلمات مختلف برای توصیف موارد مشابه استفاده می‌کنند. اما بیشتر گزارش‌های پاتولوژی شامل بخش‌هایی است که در زیر آورده شده است:
مشخصات بیمار ، پزشک و نمونه
این بخش موارد زیر را لیست می کند:
- نام ، تاریخ تولد و سایر اطلاعات شخصی بیمار
- شماره فردی برای کمک به شناسایی نمونه‌های بیمار
- اطلاعات تماس پاتولوژیست ، آنکولوژیست و همچنین آزمایشگاهی که نمونه مورد آزمایش قرار گرفته است.
- جزئیات مربوط به نمونه ، از جمله نوع بیوپسی یا جراحی و نوع بافت
توصیف ناخالص یا واضح
این بخش نمونه بافتی یا تومور را با چشم غیر مسلح توصیف می‌کند که شامل رنگ ، وزن ، اندازه و شکل عمومی بافت است.
شرح میکروسکوپی
این قسمت فنی‌ترین بخش گزارش است. این شرح شامل سلول‌های سرطانی است که در زیر میکروسکوپ مشاهده می‌شوند. عوامل مختلفی در این بخش ذکر می‌گردد که بر روند تشخیص و درمان تأثیر می‌گذارد.
این که آیا سرطان تهاجمی است یا خیر؟ تومورها در انواع مختلف ممکن است غیرتهاجمی (درجا ، به معنی “ساکن”) یا تهاجمی باشند.
تومورهای مهاجم می‌توانند از طریق فرایندی به نام متاستاز به سایر قسمت‌های بدن گسترش یابند. اگرچه تومورهای غیرتهاجمی گسترش نمی یابند ، اما ممکن است در آینده رشد کرده و به یک تومور مهاجم تبدیل شوند.
همچنین در تشخیص تومورهای تهاجمی، مهم است که پاتولوژیست میزان رشد تومور در بافت سالم اطراف را مشخص کند.
مقطع یا گرید تومور
این بخش از گزارش نحوه مقایسه سلول‌های سرطانی را در مقایسه با سلول‌های سالم توصیف می‌کند. به طور کلی ، پاتولوژیست به دنبال تفاوت در اندازه ، شکل و ویژگی‌های رنگ آمیزی سلول‌ها است.
توموری با سلول‌هایی که بیشتر شبیه سلول‌های سالم هستند “درجه پایین” یا “بخوبی تمایز یافته” نامیده می‌شود.
به توموری با سلول‌هایی که کمتر به سلول‌های سالم شباهت دارند “درجه بالا” ، “تمایز ضعیف” یا “تمایز نیافته” گفته می‌شود.
به طور کلی ، هرچه درجه تومور کمتر باشد ، گزارش پاتولوژی بهتر است.
روش‌های مختلفی برای تعیین درجه سرطان برای انواع مختلف آن استفاده می‌شود.
سرعت تقسیم سلول‌ها و سرعت میتوز چقدر است.
پاتولوژیست‌ها معمولاً تعداد سلول‌هایی را که تقسیم می‌شوند ، یادداشت می‌کنند. به این تقسیم سلولی میزان میتوزی گفته می‌شود. تومورهایی که سلول‌های تقسیم کننده کمتری دارند معمولاً درجه پایینی از سرطان را دارند.
تومور مرژین یا حاشیه تومور
عامل مهم دیگر این است که آیا سلول‌های سرطانی در حاشیه ، یا لبه های نمونه بیوپسی شده وجود دارد یا خیر.
نتیجه “مثبت” یا “درگیر” به معنی وجود سلول‌های سرطانی در مرژین است. این بدان معنی است که احتمالاً سلول‌های سرطانی هنوز در بدن هستند.
گره های لنفاوی
این بخش از گزارش پاتولوژیست مشخص می‌کند که آیا سرطان به غدد لنفاوی اطراف یا اندام‌های دیگر گسترش یافته است یا خیر. گره‌های لنفاوی اندام‌های ریز و لوبیایی شکل هستند که به مبارزه با بیماری کمک می‌کنند.
گره لنفاوی در صورت وجود سرطان “مثبت” و در صورت عدم وجود سرطان “منفی” نامیده می‌شوند.
توموری که به عروق خونی یا لنفاوی تبدیل شده است به احتمال زیاد به جاهای دیگر نیز گسترش یافته است. اگر پاتولوژیست این موضوع را ببیند ، حتماً آن را در گزارش پاتولوژی قرار می‌دهد.
استیج یا مراحل
معمولاً پاتولوژیست مراحل را با استفاده از سیستم TNM تعیین می‌کنند. این سیستم از ۳ عامل استفاده می‌کند:
- اندازه و محل تومور (تومور T )
- آیا سلول‌های سرطانی به غدد لنفاوی واقع در نزدیکی تومور گسترش یافته اند (Node N)
- این که آیا تومور به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد. (Metastasis M)
مرحله پاتولوژیک ، همراه با نتایج آزمایشات تشخیصی دیگر ، به تعیین مرحله بالینی سرطان کمک می‌کند. این اطلاعات برای انتخاب گزینه‌های درمانی فرد را راهنمایی می کند.
نوشته شده توسط: eBgroup
پاتولوژی خیلی بخش مهمی است .
موفق باشید .
ممنون
وقتی میشنوم نمونه ای رو برای پاتولوژی فرستاد شده تا جوابش بیاد همیشه استرس میگیرم و نگران.
با نمونه گیری به موقعه و انجام پاتولوژی در آزمایشگاه خوب خیلی سریع می شود درمان کرد.
نمونه ی رو که از گره های لنفابی میگرن هم برای پاتولوژی میفرستن؟
جواب پاتولوژی خیلی باید با دقت برسی شود اگر اشتباهی انجام بشه میتونه جون انسانی از بین برود.
غده ای رو که از داخل رحم من بر میداشتند در همون زمان عمل فرستادن پاتولوژی تا جواب بیاد دامه ی عمل رو انجام دادن.
جواب نمونه براداریم وقتی از پاتولوژی خوب آمد انگار دنیارو به من داه بودند .
سلام آیا نمونه های ژنتیکی رو برای پاتولوژی میفرستن.
خیر پاتولوژی مربوط به آسیب شناسی اندام ها هست
خواهر من در بخش پاتولوژی کار میکنه موفق باشید.