شاید تا به حال تجربه کرده باشید که پزشک به شما گفته قبل از انجام آزمایش خون ناشتا بمانید یا مصرف داروها را قطع کنید. دلیل اینکه پزشکان گاهی اوقات از بیماران می‌خواهند رفتار خود را قبل از آزمایش و نمونه گیری به روش‌های خاصی اصلاح کنند، این است که عوامل مختلفی از جمله آنتی‌بیوتیک‌ها و رژیم غذایی می‌توانند بر دقت نتیجه آزمایش خون بیمار تأثیر بگذارند.
معمولاً می‌توان با انجام مجدد آزمایش در روزی متفاوت، نتیجه نامطلوب را مجدداً بررسی کرد. اما اگر اشتباه مورد توجه قرار نگیرد، ممکن است پزشک تشخیص نادرست بدهد، داروی اشتباه تجویز شود یا بیمار تحت اقدامات پزشکی غیر ضروری قرار بگیرد.
در این مقاله، پنج عامل رایجی را که می‌توانند نتیجه آزمایش خون و سایر آزمایشات را تغییر دهند، مورد بحث قرار می‌دهیم.
1. داروها
برخی از داروهای تجویزی و بدون نسخه می‌توانند بر نتایج آزمایش خون شما تأثیر بگذارند. نمونه هایی از داروهایی که می‌توانند نتایج آزمایش آزمایشگاهی شما را تغییر دهند عبارتند از:
- ویتامین‌ها (به عنوان مثال، بیوتین)
- آنتی بیوتیک ها
- داروهای ضد افسردگی
- استروئیدها (مانند پردنیزون)
- استامینوفن
- داروهای بدون نسخه
با این حال، به خاطر داشته باشید لزوماً به این معنا نیست که شما باید قبل از انجام آزمایش خون و بطور کلی آزمایشات، مصرف داروهای خود را متوقف کنید. به خصوص اگر آنها توسط یک پزشک تجویز شده باشند. در عوض، شما باید لیست داروها و مکمل‌های خود را قبل از انجام آزمایش با پزشک خود در میان بگذارید تا آنها بتوانند هنگام تفسیر نتایج آزمایش شما آنها را در نظر بگیرند.
اگر مطمئن نیستید که آیا باید قبل از انجام آزمایشات مصرف داروها را قطع کنید یا خیر، حتماً از پزشک خود سوال کنید.
2. رژیم غذایی و تغذیه
اینکه بیمار قبل از جمع‌آوری نمونه آزمایشگاهی چه می‌خورد و چه زمانی می‌خورد می‌تواند بر نتایج آزمایش‌های افراد تأثیر بگذارد. برخی از آزمایش‌ها مانند آزمایش‌های کلسترول و آزمایش‌های سطح تری گلیسیرید ممکن است بیمار را مجبور کند تا 12 ساعت قبل از آزمایش ناشتا باشد.
این به این دلیل است که مواد مغذی موجود در برخی غذاها می‌توانند باعث ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن شوند و به طور بالقوه نتایج آزمایش را تغییر دهند.
رژیم‌هایی که دسته‌بندی خاصی از غذاها را حذف می‌کنند (مثلاً وگان یا کم کربوهیدرات) ممکن است نتایج آزمایشگاهی غیرمنتظره‌ای ایجاد کنند. در این موارد، برای ارائه دهنده مراقبت‌های بهداشتی مهم است که نتایج را در محدوده سبک زندگی کلی بیمار تفسیر کند.
به همین ترتیب، کم آبی ممکن است بر آزمایش لیپیدها (آزمایش کلسترول)، اوره، کراتینین و سایر مواد تأثیر بگذارد. همچنین می‌تواند علت عدم تعادل سدیم و پتاسیم باشد که نتایج آزمایش نشان می دهد.
لیست کامل آزمایشات آزمایشگاه ارگ
3. ورزش کردن
ورزش شدید به بدن استرس وارد می‌کند که می‌تواند باعث تغییرات هورمونی و سایر تغییرات شود. به عنوان مثال، مشخص شده است که ورزش با شدت بالا باعث افزایش تولید گلوکز می‌شود که تا چند ساعت پس از پایان فعالیت ادامه می‌یابد.
ورزش شدید همچنین می‌تواند سطح کراتین کیناز (CK)، نشانگرهای التهابی و تعداد گلبول‌های قرمز خون را افزایش دهد. هنگامی که آزمایش اندکی پس از تمرین انجام می‌شود، این شاخص‌ها و سایر شاخص‌ها ممکن است در نتایج اشتباه به نظر برسند.
4. مواد دیگر
کافئین، الکل و تنباکو همگی نمونه‌هایی از موادی هستند که بسته به میزان مصرف و نوع آزمایش می‌توانند بر نتایج آزمایشات آزمایشگاهی تأثیر بگذارند. نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای سیاه ادرار آور هستند و می‌توانند بر سرعت هضم تأثیر بگذارند. بنابراین، معمولاً باید قبل از آزمایش از آنها اجتناب شود.
به همین شکل، نوشیدنی‌های الکلی می‌توانند آنزیم‌های کبدی و سطح قند خون را افزایش دهند و در نتیجه نتایج آزمایش‌های خونی را که نیاز به ناشتا بودن دارند، تغییر دهند. مصرف دخانیات همچنین با افزایش قند خون، تری گلیسیرید و کورتیزول مرتبط است و باید قبل از انجام آزمایش از مصرف تنباکو خودداری شود.
مطالب مرتبط: ۱۰ آزمایش خون مهم برای کودکان
5. عوامل بیولوژیکی
علاوه بر عوامل سبک زندگی ذکر شده در بالا، عوامل بیولوژیکی غیر قابل تغییر خاصی وجود دارد که ممکن است بر نتیجه آزمایش خون افراد تأثیر بگذارد. این عوامل توسط بیمار قابل کنترل یا کاهش نیستند. بنابراین، هنگام تفسیر نتایج باید آنها را در نظر گرفت.
نمونه هایی از عوامل بیولوژیکی که می توانند بر نتایج آزمایش تأثیر بگذارند عبارتند از بلوغ، بارداری، یائسگی، قاعدگی، سن و جنسیت. به عنوان مثال، افراد بالاتر از 65 سال در مقایسه با بزرگسالان جوان‌تر احتمال بیشتری دارند که نتایجی خارج از محدوده مرجع طبیعی داشته باشند. برخی از رایج‌ترین آزمایش‌های آزمایشگاهی شامل محدوده‌های مرجع مختلف بر اساس سن، جنسیت و غیره هستند تا به جبران این تغییرات کمک کنند.
ریتم های طبیعی بیولوژیکی نیز می‌تواند بر دقت برخی از آزمایشات خون تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، تولید هورمون و عملکرد قلب از یک ریتم شبانه روزی 24 ساعته پیروی می‌کند. آزمایش یک فرد در صبح ممکن است نتیجه متفاوتی نسبت به آزمایش در شب داشته باشد. این عوامل را می‌توان با آزمایش در زمان توصیه شده از روز کنترل کرد.
به خاطر داشته باشید که هر نوع آزمایش آزمایشگاهی به تغییرات رفتاری مانند ناشتا بودن، نیاز ندارد. پزشک شما بر اساس سابقه پزشکی منحصر به فرد و نوع آزمایشی که تجویز می‌شود به شما اطلاع می دهد که چگونه برای آزمایش خاص خود آماده شوید.
نوشته شده توسط eBgroup
چقدر جالب من نمیدونستم که ورزش هم تاثیر می گذارد بر آزمایش خون.
بله همینطوره
سلام آیا عفونت بدن مثلا عفونت مثانه ک دیر مراجعه کرده باشیم برای درمان و عفونت وارد خون شده میتونه تو جواب آزمایش قند خون رو بالا ببره و تاثیر داشته باشه تو افزایشش؟یا مثلا خوراکی های که شب قبل آزمایش بخوریم مثل دلستر برنج مرغ با نون و میوه و چایی و شکلات ؟
بله میتونه تاثیر داشته باشه. البته بسته به نوع آزمایش پزشک به شما میگه چه موادی را قبل از آزمایش مصرف نکنید.