تومور مارکر یا نشانگرهای توموری ، گلیکوپروتئین های محلول هستند که در خون ، ادرار یا بافت بیماران مبتلا به انواع خاصی از سرطان یافت می شوند.

 آنها معمولاً توسط سلول های توموری تولید می شوند ، اما در برخی موارد ممکن است توسط بدن در پاسخ به بدخیمی یا برخی شرایط خوش خیم تولید شوند.

نشانگرهای توموری در همه بیماران مبتلا به سرطان بالا نیست ، به ویژه در بیماران مبتلا به سرطان در مراحل اولیه.

مارکرهای مختلف تومور در مفید بودن آنها برای غربالگری ، تشخیص ، پیش آگهی ، ارزیابی پاسخ درمانی و تشخیص عود متفاوت است.

کاربرد تومور مارکر

همانطور که گفته شد تومور مارکرها موادی هستند که توسط سلول های سرطانی در خون یا ادرار آزاد می شوند یا موادی که بدن در پاسخ به سلول های سرطانی ایجاد می کند.

از نشانگرهای توموری برای ارزیابی میزان پاسخ مثبت بیمار به درمان و بررسی عود تومور استفاده می شود. تحقیقات در مورد نقش نشانگرهای تومور در تشخیص ، تشخیص و درمان سرطان ها در حال انجام است.

به گفته موسسه ملی سرطان (NCI) ، نشانگرهای تومور در شناسایی مشکلات احتمالی مفید هستند ، اما باید به دلایل زیر با سایر آزمایشات مورد استفاده قرار گیرند:

• افراد مبتلا به بیماریهای خوش خیم نیز ممکن است سطح بالایی از این مواد را در خون خود داشته باشند.
• همه افراد مبتلا به تومور دارای نشانگر تومور نیستند.
• برخی از نشانگرهای تومور مختص هر نوع تومور نیستند.

---

مطالب مرتبط: آزمایشات نشانگر سرطان سینه یا پستان

---

انواع تومور مارکر

برخی از مارکرهای مفید تومور عبارتند از:

• آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)
• پروستات اسید فسفاتاز (PAP)
• CA 125
• آنتی ژن Carcinoembryonic (CEA)
• آلفا فتوپروتئین (AFP)
• گنادوتروپین کوریونی انسان (HCG)
• CA 19-9
• CA 15-3
• CA 27-29
• لاکتات دهیدروژناز (LDH)
• انولاز مخصوص نورون (NSE)
• مطالعات نشانگر تومور مثانه

---

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA)

آنتی ژن اختصاصی پروستات (PSA) همیشه در غلظت‌های پایین در خون مردان بالغ وجود دارد. افزایش سطح PSA در خون ممکن است نشان دهنده سرطان پروستات باشد ، اما شرایط دیگر مانند هیپرپلازی خوش خیم پروستات (BPH) و پروستاتیت نیز می توانند سطح PSA را افزایش دهند.

سطح PSA برای ارزیابی نحوه پاسخ بیمار به درمان و بررسی عود تومور استفاده می شود.

---

مطالب مرتبط: گزارش پاتولوژی چیست؟

---

پروستات اسید فسفاتاز (PAP)

منشا پروستات اسید فسفاتاز (PAP) از پروستات است و به طور معمول در مقادیر کمی در خون وجود دارد.

علاوه بر سرطان پروستات ، افزایش سطح PAP ممکن است نشان دهنده سرطان بیضه ، سرطان خون و لنفوم غیر هوچکین و برخی از بیماریهای غیر سرطانی باشد.

نشانگر CA 125

سرطان تخمدان شایع ترین علت افزایش CA 125 است ، اما سرطان های رحم ، دهانه رحم ، لوزالمعده ، کبد ، روده بزرگ ، سینه ، ریه و دستگاه گوارش نیز می توانند سطح CA 125 را افزایش دهند.

چندین بیماری غیر سرطانی نیز می توانند CA 125 را افزایش دهند. CA 125 عمدتا برای نظارت بر درمان سرطان تخمدان استفاده می شود.

آنتی ژن Carcinoembryonic (CEA)

آنتی ژن Carcinoembryonic (CEA) به طور معمول در مقادیر کم در خون یافت می شود. سرطان روده بزرگ شایع ترین سرطانی است که این تومور مارکر را افزایش می دهد.

چندین سرطان دیگر نیز می توانند سطح آنتی ژن carcinoembryonic را افزایش دهند.

---

در خصوص آنتی ژن کرونا بیشتر بدانیم

---

آلفا فتوپروتئین (AFP)

آلفا فتوپروتئین (AFP) به طور معمول در زنان باردار افزایش می یابد زیرا توسط جنین تولید می شود. با این حال ، AFP معمولاً در خون بزرگسالان یافت نمی شود.

در مردان و زنان باردار ، افزایش سطح AFP ممکن است نشان دهنده سرطان کبد یا سرطان تخمدان یا بیضه باشد. شرایط غیر سرطانی نیز ممکن است باعث افزایش سطح AFP شود.

گنادوتروپین کوریونی انسانی (HCG)

گوندادوتروپین کوریونی انسان (HCG) ماده دیگری است که به طور طبیعی در بارداری ظاهر می شود و توسط جفت تولید می شود.

در صورت رد بارداری (سقط جنین) ، HCG ممکن است نشان دهنده سرطان در بیضه ، تخمدان ، کبد ، معده ، لوزالمعده و ریه باشد.

مصرف ماری جوانا همچنین می تواند سطح HCG را افزایش دهد.

نشانگر CA 19-9

نشانگر CA 19-9 با سرطان در کولون ، معده و مجرای صفراوی مرتبط است. افزایش سطح CA19-9 ممکن است نشان دهنده سرطان پیشرفته در لوزالمعده باشد ، اما با شرایط غیر سرطانی از جمله سنگ کیسه صفرا ، پانکراتیت ، سیروز کبد و کوله سیستیت همراه است.

نشانگر CA 15-3

نشانگر CA 15-3 در ارزیابی تأثیر درمان برای زنان مبتلا به سرطان پستان پیشرفته بسیار مفید است. افزایش سطح CA15-3 با سرطان های تخمدان ، ریه و پروستات و همچنین شرایط غیر سرطانی مانند بیماری خوش خیم پستان یا تخمدان ، اندومتریوز ، بیماری التهابی لگن و هپاتیت همراه است.

بارداری و شیردهی همچنین می تواند سطح CA15-3 را افزایش دهد.

نشانگر CA 27-29

نشانگر CA 27-29 مانند CA15-3 برای دنبال کردن دوره درمان در زنان مبتلا به سرطان پستان پیشرفته استفاده می شود. سرطان روده بزرگ ، معده ، کلیه ، ریه ، تخمدان ، لوزالمعده ، رحم و کبد نیز ممکن است سطح CA27-29 را افزایش دهد.

شرایط غیر سرطانی مرتبط با این ماده شامل سه ماهه اول بارداری ، اندومتریوز ، کیست تخمدان ، بیماری خوش خیم پستان ، بیماری کلیوی و بیماری کبد است.

لاکتات دهیدروژناز (LDH)

لاکتات دی هیدروژناز (LDH)  پروتئینی است که به طور معمول در مقادیر کمی در بدن ظاهر می شود. بسیاری از سرطان ها می توانند سطح LDH را افزایش دهند ، بنابراین در تشخیص نوع خاصی از سرطان مفید نیست.

اندازه گیری سطح LDH می تواند در نظارت بر درمان سرطان مفید باشد. شرایط غیر سرطانی که می تواند سطح LDH را افزایش دهد شامل نارسایی قلبی ، کم کاری تیروئید ، کم خونی و بیماری ریه یا کبد است.

انولاز مخصوص نورون (NSE)

انولاز اختصاصی نوروسون (NSE) با چندین سرطان مرتبط است ، اما اغلب برای نظارت بر درمان در بیماران مبتلا به نوروبلاستوما یا سرطان ریه سلول کوچک استفاده می شود.

مطالعات نشانگر تومور مثانه

آزمایش هایی برای تعیین ویژگی های سلولی و نشانگرها یا موادی که توسط سلول های سرطانی مثانه در ادرار آزاد می شوند.

منبع: Stanford Healthcare