آزمایش کراتین کیناز (CK) چیست؟
آزمایش کراتین کیناز (CK) میزان آنزیم کراتین کیناز خون را اندازه گیری می‌کند. کراتین کیناز نوعی پروتئین است که به عنوان آنزیم شناخته می‌شود. این پروتئین بیشتر در ماهیچه‌های اسکلتی و قلب یافت می‌شود و مقادیر کمتری در مغز وجود دارد.
ماهیچه های اسکلتی ماهیچه هایی هستند که به اسکلت شما متصل هستند. آنها با استخوان های شما کار می‌کنند تا به حرکت شما کمک کنند و به بدن شما قدرت و نیرو می‌دهند. همچنین به ماهیچه‌های قلب کمک می‌کنند تا خون را به داخل و خارج از قلب پمپاژ کند.
انواع آنزیم کراتین کیناز (CK)
سه نوع آنزیم کراتین کیناز (CK) وجود دارد:
- CK-MM که بیشتر در ماهیچه های اسکلتی یافت می‌شود
- CK-MB، بیشتر در عضله قلب یافت می‌شود
- CK-BB که بیشتر در بافت مغز یافت می‌شود
وجود مقدار کمی کراتین کیناز (CK) در خون طبیعی است. مقادیر بالاتر می‌تواند به معنای یک مشکل در سلامتی باشد. بسته به نوع و سطح کراتین کیناز (CK) یافت شده، می‌تواند به معنای آسیب یا بیماری عضلات اسکلتی، قلب یا مغز باشد.
نام های دیگر: CK، توتال CK، کراتین فسفوکیناز، CPK
آزمایش کراتین کیناز (CK) برای چه کاری استفاده می‌شود؟
آزمایش کراتین کیناز (CK) اغلب برای تشخیص و نظارت بر آسیب‌ها و بیماری‌های عضلانی استفاده می‌شود. این بیماری‌ها عبارتند از:
- دیستروفی عضلانی، یک بیماری ارثی نادر که باعث ضعف، تحلیل رفتن و از دست دادن عملکرد عضلات اسکلتی می‌شود. این بیماری بیشتر در مردان رخ می دهد.
- رابدومیولیس، تجزیه سریع بافت عضلانی. این بیماری می‌تواند ناشی از یک آسیب جدی، بیماری عضلانی یا سایر اختلالات باشد.
از آزمایش کراتین کیناز (CK) می‌توان برای کمک به تشخیص حمله قلبی استفاده کرد، البته نه اغلب موارد. آزمایش کراتین کیناز (CK) قبلاً یک آزمایش رایج برای حملات قلبی بود. اما آزمایش دیگری به نام تروپونین در تشخیص آسیب قلبی بهتر است.
چرا به آزمایش کراتین کیناز (CK) نیاز است؟
در صورت داشتن علائم اختلال عضلانی ممکن است نیاز به آزمایش کراتین کیناز (CK) داشته باشید. این علائم شامل:
- درد و/یا گرفتگی عضلات
- ضعف عضلانی
- مشکلات تعادل
- بی حسی یا گزگز
در صورت آسیب عضلانی یا سکته مغزی نیز ممکن است به این آزمایش نیاز داشته باشید. سطح کراتین کیناز (CK) امکان دارد تا دو روز پس از صدمات خاص به اوج خود نرسد، بنابراین ممکن است لازم باشد چند بار آزمایش شوید. این آزمایش می‌تواند کمک کند که پزشک تشخیصد دهد آیا به قلب یا سایر ماهیچه‌های خود آسیب وارد شده است یا خیر.
در صورتی که ادرار رنگ قرمز مایل به قهوه ای پیدا کند و آزمایش دیپ استیک خون را مثبت بدهد، احتمال رابدومیولیز وجود دارد. (میوگلوبین، پروتئین قرمزی که از ماهیچه آسیب دیده آزاد می‌شود، با دیپ استیک به همان روش هموگلوبین از سلول های خون واکنش نشان می دهد.) دفع میوگلوبین توسط کلیه به طور بالقوه می‌تواند باعث نارسایی کلیه شود.
در طول آزمایش کراتین کیناز (CK) چه اتفاقی می‌افتد؟
یک متخصص مراقبت های بهداشتی با استفاده از یک سوزن کوچک از رگ بازوی شما نمونه خون می‌گیرد. پس از وارد کردن سوزن، مقدار کمی خون در یک لوله آزمایش یا ویال جمع آوری می‌شود. هنگامی که سوزن داخل یا خارج می‌شود ممکن است کمی احساس سوزش کنید. این معمولا کمتر از پنج دقیقه طول می‌کشد.
آیا برای آماده شدن برای آزمایش کراتین کیناز (CK) باید کاری انجام دهم؟
برای آزمایش CK نیازی به آمادگی خاصی ندارید.
مقالات مرتبط: آزمایش کراتینین خون
آیا خطری برای آزمایش کراتین کیناز (CK) وجود دارد؟
انجام آزمایش خون خطر بسیار کمی دارد. ممکن است در نقطه ای که سوزن گذاشته شده درد خفیفی یا کبودی داشته باشید، اما بیشتر علائم به سرعت از بین می روند.
تفسیر نتایج آزمایش کراتین کیناز (CK)
اگر نتایج نشان داد که سطح CK شما بالاتر از حد طبیعی است، ممکن است به این معنی باشد که شما آسیب یا بیماری در عضلات، قلب یا مغز دارید. برای اطلاعات بیشتر، پزشک شما ممکن است آزمایش‌هایی را برای بررسی سطوح آنزیم‌های خاص CK تجویز کند:
- اگر آنزیم‌های CK-MM بالاتر از حد طبیعی دارید، ممکن است به این معنی باشد که آسیب یا بیماری عضلانی مانند دیستروفی عضلانی یا رابدومیولیس دارید.
- چنانچه آنزیم های CK-MB بالاتر از حد طبیعی دارید، ممکن است به این معنی باشد که شما دچار التهاب عضله قلب هستید یا دچار حمله قلبی شده اید یا اخیراً دچار آن شده اید.
- اگر آنزیم های CK-BB بالاتر از حد طبیعی دارید، ممکن است به این معنی باشد که دچار سکته مغزی یا آسیب مغزی شده‌اید.
سایر شرایطی که می‌توانند باعث ایجاد سطح کراتین کیناز (CK) بالاتر از حد طبیعی شوند عبارتند از:
- لخته شدن خون
- عفونت ها
- اختلالات هورمونی، از جمله اختلالات تیروئید و غدد فوق کلیوی
- جراحی طولانی
- داروهای خاص
- تمرین های ورزشی دشوار
اگر در مورد نتایج خود سؤالی دارید، با ارائه دهنده مراقبت های بهداشتی یا پزشک خود صحبت کنید.
آیا چیز دیگری در مورد آزمایش CK وجود دارد که باید بدانم؟
سایر آزمایش‌های خون، مانند پانل الکترولیت و آزمایش‌های عملکرد کلیه، ممکن است همراه با آزمایش CK تجویز شوند.
برای تشخیص آسیب عضله قلب، انفارکتوس میوکارد، تغییرات در CK سرم و ایزوآنزیم بافت قلب آن (MB) تا حد زیادی با نشانگرهای غیر آنزیمی اختصاصی قلب، تروپونین I یا T قلبی جایگزین شده است.
افرادی که توده عضلانی بیشتری دارند سطح CK طبیعی بالاتری دارند. به عنوان مثال، یک مرد جوان تناسب اندام توده عضلانی بیشتری نسبت به یک زن مسن دارد و در نتیجه غلظت CK بالاتری دارد. ورزش‌های معمولی مانند دویدن یا دوچرخه سواری و تزریق دارو به عضله می‌تواند غلظت CK را افزایش دهد.
غلظت CK در جمعیت‌های نژاد سیاه به طور معمول بالاتر است.
سلام برای من دکتر آزمایش کراتین کیناز رو نوشت تشخیص این بود که بیماری ژنتیکی هست خیلی برای من ناراحت کننده بود.