آزمایش قبل از ازدواج

مانند تمام کشورهای جهان، در ایران هم فرای جلوگیری از مشکلات آتی در زندگی زناشویی و فرزندان، و تضمین سلامت نسل‌های آتی، انجام آزمایش قبل از ازدواج ضروری است.

پس دختر و پسری که تصمیم دارند ازدواج کنند، می‌بایست آزمایش قبل ازدواج را انجام دهند.

چرا باید آزمایش قبل ازدواج را انجام دهیم؟

می‌دانیم در صورتی که ناسازگاری خونی در بین زوجین وجود داشته باشد، خطرات مربوط به بارداری و مشکلات فرزند گریبان گیر روابط خانواده خواهد بود. یکی از مشکلات در انجام آزمایش‌های خونی قبل از ازدواج، پی بردن به وجود وابستگی یا عدم وابستگی به فرد مقابل است. در صورتی که اهمیت آزمایش ازدواج به این مسائل نیست.

همچنین مشخص شدن بیماری‌های پنهان مانند بیماری‌های عفونی مقاربتی و ناشی از روابط جنسی چه در خانم‌ها و چه در آقایان باعث پیشگیری از انتقال بیماری و هر نوع مشکل بعدی در روابط زناشویی آنان خواهد بود.

به این منظور، دفاتر عقد و ازدواج عروس و داماد را به همراه یک معرفی‌نامه به آزمایشگاه‌های مرجع مشخص‌شده توسط مراجع قانونی اعزام می‌کنند. اطلاع از نتایج این آزمایش‌ها، می‌تواند به زوج‌های جوان در مورد تشکیل خانواده و تصمیمات آتی مشترک آنها، کمک شایانی بکند. به همین دلیل، انجام برخی از تست‌های پیش از ازدواج اجباری است و شرط اول و اصلی جاری شدن خطبه عقد، ارائه برگه سلامت جسمی زوجین است.

مدارک مورد نیاز آزمایش قبل از ازدواج

به دلیل اهمیت خیلی زیاد نتیجه آزمایش معمولا توصیه می شود تا قبل از هر کاری ابتدا از این قضیه مطمئن شده و سپس به رسمی کردن پیوندتان فکر کنید. برای اینکه بتوانید آزمایش دهید می بایست به یک دفتر ازدواج مراجعه کرده و با ارائه کارت ملی و شناسنامه خود برگه معرفی به مراکز آزمایش را دریافت کنید. در این مرحله شما حتی نیازی به محرمیت هم نخواهید داشت.

تحویل دادن مدارک شناسایی زوجین، کپی شناسنامه پدر دختر و یک قطعه عکس 4*3 همان مدارکی هستند که به محضردار تحویل می‌دهید و نامه را دریافت می‌کنید. این نکته را بدانید که مراجعه به محضر برای انجام آزمایش‌های ازدواج الزامی است. چرا که بدون نامه ، امکان انجام آزمایش وجود ندارد. به طور معمول، زوجین به نزدیک ترین آزمایشگاه ارجاع داده می‌شوند.

لیست آزمایش‌های قبل از ازدواج

بعضی از آزمایش‌های پیش از ازدواج ضروری هستند. در لیست زیر می‌توانید آزمایشات ضروری قبل از ازدواج را ببینید و دلیل یا دلایل انجام آن‌ها را بدانید.

• آزمایش عدم اعتیاد (اجباری)
• غربالگری تالاسمی (اجباری)
• آزمایش سیفلیس (اجباری)
• تست ایدز (اختیاری)
• آزمایش ژنتیک غربالگری (اختیاری)

باید توجه داشت نتیجه مثبت هر یک از آزمایش‌های فوق، مانع قانونی بر سر ازدواج دو نفر نیست.

همچنین، در آزمایش‌های معرفی‌شده توسط دفاتر ثبت ازدواج، زوجین فقط از نظر سه حالت اجباری مورد بررسی قرار می‌گیرند و وضعیت سلامت آنها از سایر جهات از جمله بیماری‌های ژنتیکی، روانی و غیره مورد بررسی قرار نمی‌گیرد. افرادی که علاقه‌مند به انجام آزمایش‌های بیشتر هستند می‌توانند درخواست آزمایش‌های تکمیلی دهند تا از سلامتی کامل خود و طرف مقابل مطلع شوند.

همچنین به دلایلی مانند روابط خویشاوندی نزدیک بین دو نفر، سابقه بیماری‌های ژنتیکی در خویشاوندان نزدیک هر یک، و یا به علت غیرطبیعی بودن جواب آزمایش‌های درخواست شده توسط مشاور، ممکن است نیاز به انجام آزمایش‌های ژنتیک تکمیلی باشد.

برای انجام آزمایش‌های ضروری پیش از ازدواج، از هر یک از زوجین یک نمونه ادرار، و از آقایان نمونه خون گرفته می‌شود.

آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج

آمارهای طلاق در کل کشور نشان می‌دهد که اعتیاد اولین دلیل فروپاشی خانواده‌های نوپای ایرانی بوده است. از همین رو، نتایج آزمایش اعتیاد پیش از ازدواج، یک امر مهم تلقی می‌شود و همه زوج‌ها این آزمایش را انجام می‌دهند. نتیجه آزمایش اعتیاد ازدواج با گرفتن نمونه ادرار از هر دو فرد مشخص می‌شود.

خوب است بدانید که برای پی بردن به تقلبی بودن یا نبودن این آزمایش اجباری، شما باید در محیطی که مجهز به دوربین مدار بسته است، نمونه ادرار خود را تهیه کنید یا اینکه قبل از ورود به محل انجام اینکار توسط اپراتور بررسی می‌شوید. پس به نتایج این آزمایش اطمینان داشته باشید که همه چیز از روی اصول انجام خواهد شد. در بررسی‌هایی که از نمونه‌های ادرار انجام می‌گردد، تنها مخدرهای تریاک تشخیص داده می‌شود و سایر آلودگی‌های اعتیاد مشخص نمی‌شود.

به این نکته توجه داشته باشید که مصرف قرص‌های کدیین دار در روزهای نزدیک به آزمایش ازدواج، سبب مثبت شدن نتایج آزمایش اعتیاد می‌شود. به همین خاطر، توصیه می‌کنیم حداکثر 72 ساعت پیش از انجام آزمایش اعتیاد، شربت یا قرص‌های کدیین دار مصرف نکنید.

همچنین برخلاف گفته خیلی از افراد برای انجام آزمایش اعتیاد پیش از ازدواج، الزامی برای ناشتا بودن وجود ندارد.

آزمایش تالاسمی قبل از ازدواج

غربالگری تالاسمی با استفاده از آزمایش CBC و HB الکتروفورز

آزمایش تالاسمی یکی از مهم ترین آزمایش‌های قبل از ازدواج است. بیشتر افراد مبتلا، بدون علامت خاصی ناقل این بیماری هستند و زمانی ممکن است ناقل بودن والدین مشخص شود که نوزاد آنها مبتلا به تالاسمی ماژور با علائم خطرناک و مرگبار شوند. لذا برای پیشگیری از تولد فرزندان مبتلا به تالاسمی ماژور افراد باید قبل از ازدواج آزمایش دهند. در این آزمایش MCV و MCH گلبول‌های قرمز بررسی می‌شود و در صورت غیر نرمال بودن از خانم نیز نمونه گیری می‌شود و درخواست آزمایش CBC می‌شود.

به این منظور، یک آزمایش CBC از نمونه خون گرفته شده از آقایان انجام می‌شود. در صورت غیرطبیعی بودن MCV (حجم گلبول‌های قرمز) و MCH (غلظت هموگلوبین خون) به زوجین قرص آهن تجویز می‌شود و بعد از چند هفته آزمایش تکرار می‌شود.

اگر زوجین هر دو ناقل ژن معیوب تالاسمی باشند، احتمال انتقال این ژن به نسل آینده و تولد فرزندی با تالاسمی ماژور بسیار بالاست. بر این اساس به این افراد توصیه می‌شود از ازدواج با یکدیگر اجتناب کنند.

زمان مناسب انجام آزمایش‌ها

در اکثر موارد افرادی که ناقل بیماری یا نقص ژنتیکی خاصی هستند علائم خاصی ندارند و ممکن است سالم به نظر برسند اما بدون آگاهی از وجود نقص ژنتیکی، ژن حامل بیماری را به نسل بعد انتقال دهند. لذا آزمایش‌های لازم قبل از شروع برنامه‌ریزی برای ازدواج باید انجام شود و نتایج آن توسط متخصصان بررسی شود. گاهی برای زوجین دارای ریسک بالا برای داشتن فرزند، گزینه‌های تشخیصی ژنتیک حین بارداری مانند IVF و PGD معرفی می‌شود تا بتوانند فرزندان سالم به دنیا بیاورند.

ضمناً برای انجام این آزمایش‌ها نیازی به ناشتا بودن نیست.

چرا آزمایش تالاسمی اجباری است؟

دلیل اجباری بودن آزمایش تالاسمی پیش از ازدواج این است که تالاسمی یک بیماری ارثی است. مغز استخوان این افراد، قادر به تولید هموگلوبین نیست و از همین رو مقدار هموگلوبین در بدن کافی نیست.

لطفا توجه کنید. اگر دو فرد مینور باهم ازدواج کنند در هر بارداری خود 50 درصد احتمال دارد تا فرزندشان مینور باشد، 25 درصد احتمال ماژور وجود داشته و فقط 25 درصد احتمال دارد فرزند سالمی داشته باشند پس در انجام این آزمایش اصلا کوتاهی نکنید.

آزمایش سیفلیس قبل از ازدواج

سیفلیس یک بیماری بسیار خطرناک است که در دسته بیماری‌های مقاربتی وجود دارد. در روند شیوع این بیماری مقاربتی، سه دوره وجود دارد که متخصصان بیان کرده اند دوره سوم آن از همه خطرناک تر است. دلیل خطرناک بودن این دوره، بالا بودن میزان مرگ و میر افرادی است که در دوره سوم سیفلیس از این عارضه رنج می‌برده اند. در رابطه با دوره سوم ابتلا به سیفلیس باید بدانید که به طور متوسط 10 الی 20 سال پس از شروع بیماری، نشانه‌های آن ظاهر خواهند شد، پس مراقب باشید.

آزمایش VDRL از آن‌جا پر اهمیت تلقی می‌شود که می‌تواند نشان دهد که شما، همسر آینده‌ و فرزندتان، دور از سیفلیس هستند یا نه. مطالعات تخصصی نشان داده است که بیماری سیفلیس می‌تواند از طریق مادر به جنین منتقل شود. هنگامی که سیفلیس از مادر به جنین منتقل شد، دندان‌های فرزند این خانواده تا سن 20 سالگی تغییر شکل می یابد.همچنین کدورت قرینه و ضایعه شنوایی مزمن باعث می‌شود که نسل آینده از نابینایی و ناشنوایی رنج ببرد.

با توجه به توضیحاتی که درباره آزمایش VDRL بیان کردیم، نتایج این آزمایش برای هر دو فرد اهمیت دارد. پس از مشخص شدن نتایج این آزمایش، چنانچه یکی از افراد به سیفلیس مبتلا بود، می‌بایست دوره درمان را بطور کامل انجام دهند تا در پایان آن، مجوزی از سوی محضر برای تایید بر سلامتی فرد صادر شود.

این آزمایش برای تمامی مردان ضروری و برای خانم هایی که ازدواج مجدد دارند اجباری است که در آژمایش خون شما مشخص می شود.

آزمایش‌ ژنتیک قبل از ازدواج

برای پیشگیری از بیماری‌های ژنتیکی در فرزند آینده، باید تمام افراد قبل از ازدواج نسبت به انجام مشاوره ژنتیک اقدام کنند. خوشبختانه با استفاده از تست‌های غربالگری جنین در دوران بارداری و به ویژه تست ژنتیکی جنین، آزمایش NIPT یا cell-free DNA اغلب مشکلات شدیدی که ممکن است در جنین ایجاد شود٬ قابل تشخیص و پیشگیری خواهند بود. بنابراین لازم نیست که در زمان ازدواج نگران این قبیل موارد باشید.

در گذشته انجام آزمایش‌های ژنتیکی متداول نبود. اما چند وقتی است که آزمایش‌های ژنتیکی پیش از ازدواج برای افراد و خانواده‌های‌شان مهم تلقی شده است. انجام آزمایش‌های ژنتیک کاملا اختیاری است و اصلا اجباری برای آن‌ها وجود ندارد.

بطور معمول، زوج‌هایی که نسبت خانوادگی دارند و سابقه شیوع بیماری ارثی در خانواده‌شان وجود دارد، تمایل بیشتری برای انجام آزمایش‌ غربالگری ژنتیک دارند. البته گفته می‌شود که مشاوران ازدواج نیز توصیه می‌کنند در زوج‌هایی که رابطه خانوادگی دارند، انجام آزمایش‌های ژنتیکی ضرورت دارد.

دلیل دوم انجام آزمایش‌های ژنتیکی، ازدواج در سنین نامناسب است. برای مثال، خانم‌هایی که سن کمتر از 18 سال  یا خانم‌هایی که سن بیشتر از 33 سال دارند، نتایج آزمایش ژنتیک برای آن‌ها اهمیت بیشتری دارد.

دلیل سوم تمایل زوجین برای انجام آزمایش‌های ژنتیکی، وجود بیماری‌های ژنتیکی در بستگان یکی از خانواده‌های دو طرف است. تجربه نشان داده است که مراجعه به پزشک در این مواقع، می‌تواند شما و همسر آینده‌تان را از نگرانی‌ها و دغدغه‌های پیش رو نجات دهد.

آزمایش ایدز قبل از ازدواج

روند روبه‌رشد شیوع بیماری ایدز، افراد را به انجام آزمایش ایدز پیش از ازدواج متمایل کرده است. در ابتدای مقاله صفر تا صد آزمایش‌های خونی را بیان کردیم که آزمایش ایدز یک آزمایش اختیاری است و کاملا به خواسته هر دو فرد بازمی‌گردد. اما در صورت داشتن ارتباط‌های پر خطر پیشنهاد می‌کنیم که آزمایش ایدز پیش از ازدواج را انجام بدهید.

برخی از متخصصان ایدز بر این باور هستند که این آزمایش‌، احتمال صد در صدی وجود ایدز را مشخص نمی‌کنند. دلیل آن به ویروس ایجاد کننده ایدز بازمی‌گردد. ویروس HIV یا همان ویروس ایدز وقتی وارد بدن فرد می‌شود، ممکن است تا ماه‌ها اثری از حضور خود نشان ندهد. حتی ممکن است آزمایشات اثری از ایدز در بدن افراد در این مدت نشان نمی‌دهند. یک دلیل دیگر برای استناد نکردن به آزمایش ایدز پیش از ازدواج، نشان ندادن وضعیت بیمار در یک هفته یا یک ماه پیش است. در واقع آزمایش ایدز، وضعیت افراد را در 3 الی 6 ماه قبل را نشان می‌دهد.

---

مطالب مرتبط: آزمایش ایدز یا آزمایش HIV

---

بعد از آزمایش ازدواج چه کاری باید انجام دهیم؟

بعد از انجام آزمایش اعتیاد (هر دو) و آزمایش خون (مرد) زوجین برای انجام مشاوره به اتاق مشاور مراجعه می کنند که حدودا یک الی دو ساعت طول می کشد. همچنین در صورت نیاز به خانم یک واکسن کزاز تزریق می شود.

آیا مشاوره تنظیم خانواده اجباری است؟

بدیهی است که مشاوره جزو آزمایش‌های خونی پیش از ازدواج نیست. اما برای هر زوجی، این مشاوره اجباری است. در مشاوره ازدواج مفاهیمی چون دانش بهداشتی دو فرد در کنار هم، مسائل مرتبط با بارداری و ازدواج بیان می‌شود. هیچ شکی نیست که سرفصل‌ها و مطالب این دوره کوتاه آموزشی برای زندگی بهتر و سالم تر هر دو فرد کمک کننده است. اما دقت داشته باشید که از همه بیشتر، خودتان باید به فکر سلامت خانواده‌تان باشید و برای کسب اطلاعات به دنبال منابع آموزشی معتبر بروید.

آیا واکسن کزاز ضروری است؟

واکسن کزاز جزو آزمایش‌های قبل از ازدواج نیست. اما چون با مراجعه به آزمایشگاه باید این واکسیناسیون را انجام بدهید، این را وظیفه خودمان دانستیم تا اهمیت انجام این امر را برای شما روشن تر کنیم. ابتلا به کزاز از وجود یک نوع باکتری در بدن افراد است. فعالیت شدید و محکم اعصاب حرکتی و انقباض دشوار ماهیچه‌ها از نشانه‌های ابتلا به کزاز می‌باشد.

به احتمال زیاد، هنگامی که اول دبیرستان بوده اید، واکسن کزاز را تزریق کرده اید. در صورتی که بیش از 10 سال از زمان تزریق واکسن کزاز گذشته باشد، حتما باید واکسن کزاز را بزنید. در غیر این صورت، نیازی به انجام واکسیناسیون کزاز نیست و آزمایشگاه تاییدیه را صادر می‌کند.